Чарговая гадавіна з дня аварыі на Чарнобыльскай АЭС… і зноў шчыміць сэрца…

Мае аднавяскоўцы на Радаўніцу ў Дроньках, 1996 год

Шчыміць ад успамінаў пра малую радзіму, пра родных людзей, якіх ужо не вярнуць, пра сяброў, з якімі ўжо не сустрэцца… Таму і вырашыла падзяліцца сваімі думкамі і ўспамінамі з чытачамі раёнкі «Новы дзень».

Дронькі… Невялікая палеская вёска. Калі глядзець на яе з вышыні птушынага палёту, бачыш дрэва. Цэнтральная вуліца, якую вяскоўцы называлі Сяло (афіцыйнай назвы не было), вяла ў бок Пагоннага. Ад яе, як галіны ад дрэва, адыходзілі вулачкі і завулкі: Хутар, Ніўкі, Залом, Крушыны… Усе гэтыя вулачкі і завулкі, дарогі і сцяжынкі і, вядома, родныя падворкі жывуць у памяці дронькаўцаў, якім давялося пакінуць мясціны, дзе нарадзіліся і выраслі, дзе быў знаёмы кожны куточак, кожны ўзгорак, лясок, балотца.

Аварыя на Чарнобыльскай АЭС рэзка змяніла прывычны ўклад жыцця маіх аднавяскоўцаў. Як гром з яснага неба ўспрынялі людзі гэтую падзею. Спачатку не верылі, меркавалі, што ўсё абыйдзецца, што інжынеры, рабочыя станцыі, салдаты абавязкова справяцца з бядой. Таму кожны гаспадар спяшаўся пасеяць агарод – стаялі цёплыя красавіцкія дні. Ды і святы набліжаліся: хрысціянскае – Вялікдзень і савецкае – Першамай.

Але трывога і неспакой нарасталі з кожным днём. А калі аб’явілі, што неабходна вывезці дзяцей і цяжарных жанчын, стала зразумела – прыйшла вялікая бяда, непапраўная. Нябачны вораг захапіў палі і лясы, рэкі і балоты. Нельга было піць дамашняе малако і ваду з калодзежаў, гуляць па вуліцы, нюхаць кветкі, нельга жыць у родных хатах, бо на нашу прыгожую палескую зямлю ўпала «чорная зорка Палын».

Жанчыны плакалі, галасілі, мужчыны былі панурыя, у вачах – боль і роспач, нібы ў кожнай хаце ляжаў нябожчык.

У пачатку мая вёска апусцела. Мёртваю стала. Людзі вымушаны былі шукаць новае месца жыхарства. Большасць дронькаўцаў у верасні 1986 года перасялілі ў вёску Бабоўка Жлобінскага раёна, дзе былі пабудаваны дамы для пацярпелых ад аварыі на ЧАЭС.

Бабоўка стала другой радзімай і для маёй сям’і. Тут выраслі мае дзеці, нарадзіліся ўнукі. У Бабоўцы, а не ў Дроньках, правяла я ў апошні шлях сваіх бацькоў. Але чамусьці ўсё роўна ў снах я там, у сваёй палескай весачцы Дронькі.

Сёння вельмі добра разумею дронькаўцаў старэйшага пакалення (многіх ужо няма ў жывых), якія кожны год на Радаўніцу наймалі аўтобусы і ехалі на Хойнікаўшчыну, у Дронькі… Каб не толькі прывесці ў парадак могілкі родных, але і сустрэцца з блізкімі, суседзямі, знаёмымі і пабываць у родных хатах, пахадзіць па знаёмых сцежках. Там родная зямля дзялілася з імі сваёй цеплынёй, сілай, любоўю, якой ім хапала на цэлы год. 

Мінула 36 гадоў з тых трывожных дзён, поўных гора і смутку. Многія сведкі і ліквідатары аварыі на ЧАЭС адышлі ў іншы свет. Знікаюць з зямлі і сляды тых вёсак, якія засталіся за калючым дротам у зоне першачарговага адсялення. Нарадзіліся новыя людзі. А мы, сведкі тых трагічных падзей, павінны абавязкова расказаць сваім унукам і праўнукам пра той страшны дзень, каб яны ведалі. І памяталі. Памяталі свае карані, сваіх дзядоў і прадзедаў, якія вялі вайну з «мірным» атамам…

ЧАРНОБЫЛЬ ПРАЙШОЎСЯ…

Чарнобыль прайшоўся па нашых вёсках –

Мёртвыя сталі, пустыя.

Ля хат счарнелых зашумелі бярозкі,

Выраслі травы густыя.

Чарнобыль прайшоўся па нашых дарогах –

Не адшукаць, зніклі.

Калісьці вялі да родных парогаў,

Шлях быў знаёмы, звыклы.

Чарнобыль прайшоўся па нашых сэрцах –

Шчыміць і цяпер ад болю,

Быццам пасыпалі чорным перцам,

На раны пасыпалі соллю.

Чарнобыль прайшоўся па нашых душах –

Плачуць, няма спакою.

Попел чарнобыльскі іх зацярушыў,

Наслаў нам горкую долю.

З памяці нашай ніколі не сцерці

Дарогі тыя і вёскі.

Яны будуць з намі, у нашых сэрцах –

Лёс непапраўна жорсткі.

Лідзія АНІСЕНКА, а/г Бабоўка.

Фота з архіва аўтара